آنچه که باید در مورد لوله های تهویه گوش بدانید!

قرار دادن لوله تهویه گوش یکی از اساسی ترین و ساده ترین جراحی‌هایی است که توسط متخصصان گوش‌‌ُ حلق ‌ُبینی انجام می شود.⁣⁣این جراحی معمولاً برای از بین بردن عفونت مزمن گوش میانی که با درمان دارویی برطرف نشده است،⁣ یا جلوگیری از عفونت های حاد مکرر⁣ یا علائمِ اختلال عملکرد لوله استاش انجام می شود.⁣
عمل جراحی گذاشتن لوله تهویه گوش یا همان جراحی VT گوش، از عمل های جراحی است که امروزه بسیار انجام می شود. عمل VT گوش یکی از شایع ترین و پر تعداد ترین عمل های جراحی تحت بیهوشی برای کودکان سه تا هفت ساله است. چرا که ممکن است، گاهی عفونت های گوش مزمن شده و موجب مشکلاتی مثل کاهش شنوایی یا مشکلات رفتاری و گفتاری شوند. در این موارد، عمل جراحی گذاشتن لوله تهویه توسط متخصص گوش و حلق و بینی لازم می‌باشد.
در کودکان لوله استاش کوتاه تر و زاویه افقی تر دارد که با افزایش سن این مشکل برطرف می شود. با این حال شرایط نامناسب لوله در این سن باعث عملکرد نامناسب و عدم تهویه درست فشار گوش میانی می شود. همینطور مشکلات دیگری مانند لوزه سوم هم می تواند دهانه ورودی لوله را از لحاظ عملکردی با اشکال روبرو کرده و وضعیت را تشدید کند. در این حالت فشار منفی موجب ترشح مایعی چسبناک و غلیظ در گوش میانی به نام سروز می شود که با گذر زمان حالت عفونی پیدا کرده و عملکرد گوش را با مشکل مواجه می کند. نتیجه این موارد فشار آمدن به پرده گوش و بیرون زدگی، افت شنوایی انتقالی، درد گوش و سر و همینطور سرگیجه و بیقراری است.جراحی vt گوش برای کودکان با هدف از بین بردن این اختلال انجام می شود. البته در مرحله اول درمان های دارویی و در مراحل آخر به عمل جراحی روی آورده می شود.

علل شایع بیماری فشار گوش

عفونت گوش به خصوص عفونت گوش میانی، بزرگی لوزه سوم، شکاف کام ، آلرژی ، انسداد شیپور استاش به هر دلیل دیگر، عفونت بینی و سینوسها و لوزه.

لوله های تهویه گوش چه هستند؟

لوله های تهویه گوش، لوله های سیلندری کوچکی هستند که در میان پرده گوش گذاشته می شوند و به هوا این اجازه را می دهند که وارد گوش میانی شود. به این لوله ها، لوله های تمپانوستومی، لوله های میرینگوتومی، لوله های تهویه گوش یا لوله های یکسان سازی فشار هم گفته می شود. از این لوله های تهویه گوش دو نوع وجود دارد که شامل کوتاه مدت و بلند مدت هستند. لوله های کوتاه مدت که اندازه ی کوچکتری دارند و عموماً شش ماه تا یک سال باقیمانده و پس از آن خود به خود به داخل کانال گوش می افتند. لوله های دراز مدت اندازه ی بزرگتری دارند و لبه هایی که آنها را برای مدت طولانی تری در محل نگه می دارد. این لوله ها هم ممکن است که خود به خود بیفتند ولی احتمالش نیز وجود دارد که لازم باشد متخصص گوش و حلق و بینی آنها را بردارد.

انواع لوله تهویه⁣

• لوله استاندارد به طور کلی به مدت ۶_۱۲ ماه در محل خود باقی می‌ماند و از پرده گوش بطور خود به خود می‌افتد.⁣
• لوله تریون معمولاً به مدت ۳۰ ماه در پرده گوش باقی می مانند. این لوله در هنگام نیاز به تهویه طولانی‌مدتِ گوش میانی استفاده می شود.⁣
• لوله T معمولاً ۲۴ ماه یا بیشتر در پرده گوش باقی می ماند.اگر لوله های T به صورت خودبخود خارج نشوند، ممکن است نیاز به خارج کردن آن‌ها و ترمیم پرده گوش باشد.⁣

مزایای عمل جراحی گذاشتن لوله تهویه گوش یا همان عمل جراحی VT

•  ریسک عفونت های آینده گوش را کاهش میدهد.
•  کاهش شنوایی ناشی از مایع گوش میانی را از بین می برد.
• اشکالات گفتاری و تعادلی را بهبود می بخشد.
• عفونت های مزمن گوش را که باعث اشکالاتی در خواب می شود را بهبود بخشد.

کاربرد جراحی تهویه گوش

دلیل اصلی انجام این عمل، عفونت گوش میانی کودکان یا اوتیت مدیا است که منجر به ترشح و تجمع مایعات عفونی در گوش میانی می شود. اوتیت سروز یا اوتیت مدیا با افیوژن یا ترشح از بیماری های نسبتا شایعی است که در صورت عدم درمان به موقع و موثر منجر به بروز عوارض و مشکلاتی از قبیل پارگی و شکاف شدید پرده گوش، درد پیش رونده، کلستاتوما، نکروز استخوانی، کاهش شنوایی و مننژیت انتقالی می شود. اوتیت میانی با افیوژن بیماری رایج دوران کودکی است و 80% کودکان حداقل یک بار دچار اوتیت میانی سروز می شوند. در صورت عدم پاسخ به درمان دارویی و تداوم ترشح به همراه کم شنوایی به مدت 6-4 ماه، درمان جراحی توصیه می گردد. 

تشخیص و درمان

جراح متخصص گوش و حلق و بینی بر مبنای معاینه و درخواست انجام نوارگوش (ادیومتری)، بیماری شما را تشخیص داده و درمان را شروع می کند. اگر مدت زیادی از تجمع مایع در پشت پرده گوش شما نگذشته باشد، ممکن است درمان سرپایی انجام شود ولی در مواردی که مدت زیادی از تجمع مایع گذشته و مایع غلیظ و چسبناک شده باشد و یا پرده گوش به سمت داخل کشیده شده و احتمال آسیب استخوانچه های آن وجود داشته باشد؛ علاوه بر درمان طبی، لازم است شما تحت عمل جراحی گذاشتن VT همراه با بیهوشی عمومی قرار گیرید. روش انجام عمل بدین ترتیب است که از طریق مجرای گوش خارجی، در پرده گوش سوراخ کوچکی ایجاد کرده مایع خارج شده و درون آن سوراخ وسیله ای که شبیه قرقره بسیار کوچک است گذاشته و از طریق سوراخ وسط آن وسیله هوا از کانال گوش به گوش میانی میرسد. این وسیله معمولاً چند ماه باقی می ماند. وقتی مشکل گوش شما برطرف شده و پرده گوش شروع به ترمیم شدن کند، قرقره از پرده جدا شده و داخل کانال گوش میافتد و به تدریج سوراخ پرده به صورت خود به خود بسته شده و مشکل گوش به طور کامل برطرف می شود. 

زمان افتادن vt گوش

زمان افتادن لوله تهویه vt گوش بعد از عمل در هر فرد متفاوت است و به موارد مختلف مانند سن، جنس، وضعیت سلامتی و مراقبت والدین بستگی دارد. طبق تحقیقات متوسط زمان افتادن و درآمدن لوله تهویه گوش کودکان بین 7 تا 9 ماه است که می تواند تا 18 ماه هم طول بکشد. لوله تهویه به طور خود به خود پس از خشک شدن عفونت و نرمال شدن شرایط پرده گوش به داخل کانال گوش افتاده و خارج می شود. در مواردی هم ممکن است برای خارج کردن لوله vt نیاز به مراجعه به جراح باشد.

عمل جراحی میرنگوتومی یا تمپانوتومی چیست؟

میرنگوتومی یک روش جراحی گوش است که در آن یک برش کوچک در پرده گوش ایجاد می‌شود تا فشار ناشی از تجمع بیش از حد مایعات را کاهش دهد یا چرک را از گوش میانی خارج کند. یک لوله تمپانوستومی(لوله تهویه) روی پرده گوش قرار می‌گیرد تا حفره گوش میانی را برای مدت طولانی پر هوا نگه دارد و مسیر ورود هوا به حفره گوش میانی را برقرار نگه دارد تا از تجمع مایع جلوگیری کند. بدون قرار دادن لوله، برش معمولاً طی دو تا سه هفته خود به خود بهبود می‌یابد. بسته به نوع آن، لوله در 6 تا 12 ماه به طور طبیعی دفع می‌شود یا طی یک عمل سرپایی برداشته می‌شود.
کسانی که نیاز به میرنگوتومی دارند معمولاً دارای یک لوله استاش انسداد یافته یا ناکارآمد هستند که قادر به انجام تخلیه یا تهویه به روش معمول خود نیست. قبل از کشف آنتی بیوتیک‌ها، میرنگوتومی بدون قرار دادن لوله نیز به عنوان درمان عمده اوتیت میانی حاد شدید (عفونت گوش میانی) مورد استفاده قرار گرفت. امروزه میرنگوتومی یکی از درمان‌های اوتیت حاد عارضه دار است. در بیمارانی که دچار اوتیت حاد عارضه دار یا غفونت حاد گوش میانی شده‌اند؛ می‌توان با میرنگوتومی به خروج چرک و کم شدن عوارض کمک کرد. در واقع در بیمارانی که به دنبال عفونت گوش میانی دچار درد شدید، فلج صورت و یا عوارض مغز ناشی از ورود چرک به داخل سر یا مغز شده‌اند؛ انجام میرنگوتومی یکی از روش‌های درمانی است.

تفاوت بین میرنگوتومی و تمپانوستومی چیست؟

میرنگوتومی یک عمل جراحی است که شامل ایجاد یک برش کوچک در پرده گوش برای از بین بردن فشار یا تخلیه چرک و عفونت از گوش میانی است. اما لوله‌های تمپانوستومی قرار داده می‌شود تا مایعات از مجرای گوش به گوش میانی منتقل شود.

نحوه انجام جراحی میرنگوتومی گوش

نحوه انجام عمل میرنگوتومی یا تمپانوتومی گوش با بیهوشی عمومی بیمار آغاز می شود. استفاده از بی حسی موضعی برای این عمل نتیجه مطلوبی به دنبال ندارد. پس از بیهوشی کاتر مخصوص میرنگوتومی از طریق مجرای گوش به پرده نزدیک شده و با کمک میکروسکوپ و منبع نور، برشی بسیار کوچک در قسمت تحتانی پرده ایجاد می شود. محل اعمال این برش بسیار مهم است و توسط جراح انتخاب می شود و معمولا برای تخلیه حداکثری لازم است برش در قسمت تحتانی و پایینی پرده صماخ اعمال شود. با اعمال برش مایعات تجمع یافته پشت پرده خارج شده و پرده حالت بیرون زدگی خود را از دست می دهد. اگر بیمار درد شدید قبل از عمل را تجربه کند با این حرکت درد وی کاهش می یابد. در این مرحله بسته به میزان عفونت و شرایط بیمار ممکن است پرده به همین شکل باقی بماند تا با گذشت زمان خود به خود ترمیم شود. عفونت بیرون آورده شده و گوش تمیز می شود. همچنین ممکن است میزان عفونت شدید باشد که در این شرایط جراح با کمک یک لوله تهویه برش ایجاد شده را باز گذاشته تا مایعات عفونی همچنان از محل تخلیه شوند. VT یا لوله تهویه با سایز بسیار کوچک و مینیاتوری در محل برش قرار داده می شود تا آن را باز نگه داشته و خروج مایعات اضافی و تهویه فشار به خوبی انجام بگیرد. این لوله تهویه به مدت 6 تا 18 ماه در محل باقی مانده تا مشکل گوش کاملا برطرف شود و سپس به طور خود به خود یا در برخی موارد توسط جراح خارج می شود. اصلی ترین تفاوت جراحی میرنگوتومی و عمل وی تی گوش در این مرحله است.

کاندیدای مناسب عمل میرنگوتومی

کاندیدای مناسب جراحی میرنگوتومی گوش افرادی هستند که درمان های اولیه دارویی با نوع مناسب آنتی بیوتیک برای آن ها پاسخگو نبوده و یا عفونت خوب شده و مجددا عود می کند. افرادی که کاندید عمل برش پرده گوش یا تمپانوتومی می شوند معمولا از علائمی مانند کم شنوایی، وزوز گوش، درد گوش پیش رونده، احساس درد و فشار در سر و صورت، سرگیجه و احساس پری در گوش در رنج هستند. بیشترین کاندید برای این عمل کودکان هستند که علاوه بر مشکلات لوله استاش با معضل لوزه سوم یا آدنوئید هم دست و پنجه نرم می کنند. ممکن است در حین این جراحی عمل آدنوئید و برداشتن لوزه سوم هم برای کودکان انجام شود.

عوارض جانبی لوله‌ها در گوش شما چیست؟

• عدم رفع عفونت گوش
• ضخیم شدن پرده گوش به مرور زمان، که شنوایی را در درصد کمی از بیماران تحت تأثیر قرار می‌دهد.
• سوراخ شدن مداوم پس از افتادن لوله از لاله گوش.
• ترشح مزمن از محل قرار گیری لوله
• عفونت
• واکنش بدن خارجی به خود لوله – به عنوان مثال، یک واکنش آلرژیک به مواد لوله (نادر(
• عفونت مجدد در صورت نفوذ آب
• خونریزی گوش
• حساسیت بدن به بیهوشی
• اتوره عفونی
• احتمال آسیب به ساختار های داخلی و زنجیره استخوانچه های در حین عمل

چه موقع با پزشک تماس بگیرید؟

پس از رسیدن به خانه، در صورت بروز موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
علائم عفونت، از جمله تب و لرز قرمزی، تورم، افزایش درد، خونریزی بیش از حد یا ترشح از گوش دردی که نمی توانید با داروهایی که به شما داده شده کنترل کنید تخلیه از گوش بیش از چهار روز پس از جراحی ادامه دارد کاهش شنوایی، سرفه، تنگی نفس، درد قفسه سینه یا حالت تهوع یا استفراغ شدید هر گونه نگرانی جدید دیگر اگر فکر می کنید اورژانسی دارید، بلافاصله برای کمک پزشکی تماس بگیرید.