آندوسکوپی سینوس

سينوس ها حفراتي هستند كه درون استخوانهاي صورت جاي گرفته اند و هر يك از آنها توسط مجرايي به بيني راه پيدا مي كند. سطح پوشاننده اين حفرات بطور طبيعي در شبانه روز حدود یک لیتر ترشحات شفافي را تراوش می کند. اين ترشحات وارد از طریق مجرای سینوس ها وارد بيني مي شود. سپس ترشحات توسط مژك هايي كه جهت نوسان آنها به طرف حلق است به عقب رانده مي شوند. هرفرد طبيعي با هر بار بلع مقداري از بزاق خود و مقداري از اين ترشحات بيني و سينوس ها را بلع مي كند.

سينوس ها علاوه بر ترشحات فوق الذكر مزاياي ديگري هم دارند كه عبارتند از:

• وجود اين حفرات توخالي در درون استخوانه اي صورت باعث كاستن از وزن سر مي شود.
  
• اين حفرات در دلنشين بودن صداي فرد موثر هستند. چنانچه اين حفرات و يا بيني پر شوند صداي فرد تودماغي می شود.
• اين حفرات بصورت ضربه گير جمجمه و مغز عمل مي كنند. بدين معني كه اگر ضربه شديدي به صورت وارد شود بواسطه وجود سينوس ها، استخوان هاي صورت مي شكند و لذا ضربه مستهلك شده و به جمجمه و در نتيجه به مغز وارد نمي شود.

سینوزیت چیست؟

سينوزيت به معني التهاب و تورم مخاط سينوس هاست كه ممكن است منشاء عفوني يا آلرژيك داشته باشد. سینوزیت به دو دستۀ کلی حاد و مزمن تقسیم می شود.
 

سينوزيت حاد

در مبتلايان به آلرژي، مخاط بيني و سينوس ها متورم  می گردد. این تورم باعث انسداد مجاري مرتبط كننده سينوس ها به بيني مي شود. از طرف ديگر آلرژي باعث افزايش ميزان ترشحات بيني و سينوس ها نیز مي شود. به دلیل دو عامل فوق، آلرژي می تواند باعث سینوزیت شود که به آن سینوزیت آلرژیک گفته می شود. در زمينه سينوزيت عفوني قضيه از اين هم ساده تر است. يعني همانطور كه حلق بدليل عفونت دچار تورم و ترشح مي شود، ميكروب مي تواند مخاط بيني و سينوس ها را نيز متورم نمايد. درمان سينوزيت حاد ،درماني دارويي متشكل از آنتي بيوتيك و دكونژستان هاي موضعي مثل قطرهَ فنيل افرين و ضد التهاب ها است.

سينوزيت مزمن

اما چه سينوزيتي مزمن تلقي مي شود و بايد به طريقه جراحي مداوا شود؟ اگر انسدادي در مسير تخليه ترشحات سينوس ايجاد شود و اين انسداد باعث تغييرات مزمن مخاط مفروش كنندهَ جدار سينوس ها شود، اصطلاحاً سينوزيت مزمن نامیده مي شود. علامت اصلی سینوزیت مزمن ترشحات عفونی مداوم پشت حلق است. سینوزیت مزمن به درمان دارویی جواب نمی دهد و درمان آن "جراحي" است. جراحي سینوس به دو روش معمولي و روش آندوسكوپيك انجام مي شود . در روش معمولي محتويات درون سينوس ها تخلیه می شود  و در روش آندوسكوپيك مجاري سينوس به بيني را باز مي كنيم.

بیماری های مرتبط با سینوس توسط، متخصص گوش و حلق و بینی قابل تشخیص و درمان است، معمولا تشخیص و درمان توسط وارد کردن لنز آندوسکوپ داخل بینی و مشاهده دهانه سینوس ها میسر خواهد بود . در صورت رؤیت ترشحات چرکی در دهانه سینوس، سینوزیت چرکی مزمن تشخیص داده می شود. و نیز در صورت وجود ضایعه مادرزادی انحراف استخوان تیغه وسط بینی با استخوان های اطراف دهانه سینوس، نوع درمان متفاوت خواهد بود.

درمان سینوزیت

تا قبل از دههَ ششم قرن بيستم براي جراحي سينوس جراح از طريق يك برش خاص  به هر يك از سينوس هاي پيشاني، فكي، يا دور چشم دسترسي پيدا مي كرد و سپس با تخليه محتويات سينوس ها انتظار بهبودي سينوزيت و درمان آن مي رفت اما از دهه شصت ( سالهاي 1960) بود كه روش آندوسكوپي سينوس ابداع شد كه در ابتدا چندان مورد استقبال قرار نگرفت اما از سالهاي 1980 به بعد اين روش در بين جراحان بيني و سينوس طرفداران زيادي پيدا كرد و روز به روز بر دامنهَ كاري آن افزوده شد به نحوي كه نه تنها امروزه جايگزين جراحي متداول سينوس گشته است بلكه براي برداشتن بعضي از تومورهاي بيني، تومورهاي هيپوفيز، پوليپ بيني، اصلاح انحراف تيغه بيني ، كاستن از فشار كاسه چشم و اصلاح بيرون زدگي چشم در مبتلايان به بيماري گريوز، باز كردن انسداد مجراي اشكي و موارد متعدد ديگري نيز كاربردي اساسي دارد.

متخصص گوش و حلق و بینی | دستگاه آندوسکوپی سینوس | متخصص آندوسکوپی سینوس

تفاوت روش قديمي جراحي سينوس و روش آندوسكوپي سینوس

در روش آندوسكوپی سینوس نيازي به برش و رسيدن به سينوس مربوطه نيست. -در روش آندوسكوپي سینوس،  هدف باز كردن مجراي اصلي سينوس است، حال آنكه در روش قديمي مبنا تخليه محتويات داخل سينوس است. -بدليل اينكه در روش آندوسكوپي سینوس نسج كمتر آسيب مي بيند لذا درد و تورم آن كمتر از روش متداول قبلي است . -بدليل اينكه مبناي عمل آندوسكوپی سینوس، حفظ عملكرد سينوس است لذا نتيجه عمل موفقيت آميزتر و احتمال عود سينوزيت كمتر است.
نقش سي تي اسكن در آندوسكوپي سينوس بطور معمول در معاينه باليني امكان اينكه ما بتوانيم مجاري سينوس ها را ببينيم وجود  ندارد. لذا قبل از عمل،  سي تي اسكن سينوس ها در نماهاي مختلف تهيه مي شود كه ارزش تشخيصي بسيار زيادي دارد يعني اصولاً با مشاهده سي تي اسكن است كه ما مي توانيم دريابيم كه آيا بيمار مبتلا به سينوزيت مزمن و انسداد مجاري سنيوس ها هست و يا خير و اينكه مسير جراحي ما و موانع احتمالي در مسير جراحي كدامند. به عبارت ساده تر  سي تي اسكن سينوس ها قبل از عمل جراحي مثل چراغي است كه در شب هنگام طی مسير جاده را براي ما روشن مي كند.

مراحل اقدام عملي پس از بررسي هاي كامل باليني و راديوگرافي و مسجل شدن ضرورت جراحي آندوسكوپي سينوس،  به سئوالات مختلف بيمار در مورد ضرورت اين جراحي و اهداف آن، عوارض احتمالي، هزينه جراحي، محل جراحي و ... پاسخ داده خواهد شد. روز عمل، حدود يك ساعت قبل از عمل  بيمار در حالت ناشتا بستري خواهد شد. اين عمل با نيمه بي هوشي و همينطور با بيهوشي عمومي نيز قابل انجام است. عمل حدود 2 ساعت طول مي كشد و حدوداً چند ساعت بعد از عمل كه كاملاً اثر داروهاي بيهوشي بر طرف شده باشد، بيمار بدون درد و كبودي و تورم از مركز جراحي مرخص مي گردد. گاهي براي بيمار تامپون گذاشته مي شود كه در اين صورت 2 روز بعد تامپون را از بيني وي خارج خواهيم كرد. بعد از عمل،  لخته هاي خون خشك شده، داخل بيني را مسدود می کند. لذا توصيه مي كنيم بيمار به مدت ده روز از اسپري كلروسديم جهت مرطوب كردن داخل بيني استفاده كند. حدود يكي دو ماه طول مي كشد تا وضعيت تنفسي كاملا به حالت نرمال برگردد. بهتر است بيمار به مدت يك هفته فين نكند و حتي الامكان تا يك هفته بعد از عمل به هنگام خواب بالشت زير سرش بلندتر از حد معمول باشد. بيمار سه هفته بعد از عمل جهت بررسي آندوسكوپيك  داخل بيني و تخليه لخته هاي خشك شدهَ احتمالي كه در بيني مانده باشد بايد به مطب مراجعه كند.
آندوسكوپي سينوس در بچه ها بدليل اينكه اكثر سينوس ها در هنگام تولد تشكيل نشده اند و بعد از آن به تدريج تشكيل شده و بزرگ مي شوند و اين افزايش حجم سينوس ها تا سن بلوغ  نيز ادامه مي يابد، بهتر است كه حتي الامكان تا بعد از بلوغ، عمل جراحي سينوس اعم از روش متداول قبلي و يا آندوسكوپي سینوس را به تاخير انداخت.

عوارض عمل جراحي

آندوسكوپي سينوس مثل هر عمل جراحي ديگري ممكن است با عوارضي همراه باشد كه به طور مثال مي توان از خونريزي، عفونت، عود سينوزيت، و عوارض چشمي نام برد.