آیا پارگی پرده گوش قابل درمان است؟

نام دیگر پرده گوش، پرده صماخ می‌باشد که بین گوش خارجی و میانی قرار می‌گیرد. پرده گوش بافت شفافی است که امکان حرکت دارد. پرده گوش می تواند صدا را تقویت کند و به گوش داخلی برساند تا صدا شنیده شود. این بخش ساختاری گوش تنها  ۳۰ درصد در شنوایی تاثیر دارد و اهمیت آن در قدرت شنیدن نیست، چون ناشنوایی در اثر تخریب عصبی اتفاق می افتد نه پاره شدن پرده گوش. وجود پرده گوش برای جلوگیری از ابتلا به عفونت های گوش میانی که می تواند صدمه های مهمی به گوش بزند، اهمیت زیادی دارد؛ عفونت در گوش داخلی و میانی می تواند شنوایی را صد در صد از بین ببرد.به همین دلیل باید از پرده گوش محافظت کرد و اگر دچار آسیب شود حتما باید آن را تحت نظر پزشک متخصص گوش و حلق و بینی ترمیم کرد. البته ترمیم پرده گوش با دوختن آن انجام نمی شود بلکه متخصص گوش و حلق و بینی داربست مطمئنی زیرش می زند و اجازه می دهد پرده گوش روی آن ترمیم شود. عوامل آسیب رسان به پرده گوش شامل دو گروه عوامل بیرونی و عوامل درونی می باشند.

عوامل بیرونی آسیب زننده به پرده گوش

عوامل بیرونی ای که پرده گوش را از بین می برند ضربه های ناشی از تصادف یا برخورد با گوش است، این برخورد با پرده گوش می تواند مستقیم مثلاً با فرو بردن جسم خارجی ای مثل سنجاق سر، خودکار یا حتی گوش پاک کن به داخل گوش و یا یک حرکت ناگهانی باشد .اما گاهی این آسیب ناشی از کار و آسیب بیرونی ای است که در جوشکار ها، غواص ها، چترباز ها و... اتفاق می افتد؛ چون هنگام انجام چنین کارهایی، فشاری که از بیرون وارد گوش می شود پرده گوش را دچار آسیب می کند. حتی در نزاعهای خیابانی، خوردن سیلی یا مشت به گوش و تصادف با اتومبیل، هر نوع ضربه به سر، سقوط از ارتفاع و حضور در مکانی که در آنجا انفجاری صورت گیرد مثلا در جنگ ها، می تواند باعث از بین رفتن پرده گوش شود. انفجارهای چهارشنبه سوری هم می تواند علاوه بر خطرهای دیگری که دارد، باعث پاره شدن پرده گوش شود. اگر شستشوی گوش هم به وسیله فرد ناواردی انجام شود یا آب با فشار داخل گوش شود، می تواند باعث از دست رفتن پرده گوش شود.

عوامل درونی آسیب زننده به پرده گوش

عوامل درونی آسیب زننده به پرده گوش از درون گوش میانی، می تواند باعث صدمه زدن به پرده گوش شود، مهم ترین عاملی که می تواند باعث آسیب پرده گوش شود، عفونت هاست و در کسی که از کودکی در معرض عفونت های گوش است، این اتفاق شایع است.عفونت های گوش دو علت دارد؛ یا ناشی از التهاب مخاطی گوش میانی است یا اختلال هایی که در شیپوراستاش ممکن است، وجود داشته باشد.
شیپوراستاش مجرایی است که حلق را به گوش وصل می کند و باعث تنظیم فشار داخل گوش می شود، حالا اگر شیپوراستاش بسته شود، به اختلال شنوایی، افزایش فشار و درنهایت پارگی پرده گوش منجر خواهد شد؛ یعنی اول التهاب ایجاد می شود، بعد عفونت بروز می کند و عفونت، التهاب و آسیب پرده گوش را به دنبال دارد. تا زمانی که عفونت وجود داشته باشد، متاسفانه ترمیم پرده گوش امکان پذیر نیست، به همین دلیل قبل از جراحی، باید التهاب و عفونت گوش حتما برطرف شود. پاره شدن پرده گوش در کودکان نیز بیشتر ناشی از عفونت ها و در سنین بالاتر به دنبال تروما و ضربه ها ایجاد می شود.

نشانه های پارگی پرده گوش

نشانه های پارگی پرده گوش که بیمار متوجه آن می شود، می تواند افت شنوایی، حس صدایی مثل حرکت باد در گوش وزوز گوش و یا درد، خونریزی و ترشح از گوش باشد و اگر در اثر ضربه این اتفاق افتاده باشد، بیمار دچار سرگیجه هم خواهد شد. از دیگر نشانه‌های پارگی پرده گوش،ترشح مایع شفاف و یا چرک و خون از گوش می‌باشد که بیشتر افرادی که دچار این مشکل می شوند، ناگهان احساس می کنند گوششان کیپ شده و نمی توانند صداها را بشنوند.

پارگی پرده گوش قابل ترمیم می‌باشد

با توجه به علایم گفته شده در بالا، افراد با دیدن این شرایط باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنند تا معاینه های لازم انجام شود. در صورتی‌ که پرده گوش واقعا آسیب دیده باشد، متخصص، ابتدا اندازه سوراخی را که ایجاد شده بررسی می کند؛ چرا که اندازه این سوراخ یا در حقیقت تعیین مقدار آسیب پرده گوش، در درمان بسیار تعیین کننده است. اگر سوراخ پرده گوش کوچک باشد، معمولاً خودبه خود ترمیم میشود؛ البته به شرط این که عفونت وجود نداشته باشد. اگر اندازه سوراخ پرده گوش بیشتر از یک چهارم سطح پرده گوش باشد، معمولاً برای درمان به جراحی نیاز است. اما پرده گوش ترمیم شده همیشه نازک تر از پرده گوش اولیه خواهد بود. علت این اتفاق، این است که پرده گوش سه لایه دارد، ولی پس از این که آسیب می بیند، فقط دو لایه آن ترمیم می شود و به همین دلیل صدمه پذیرتر هم می‌باشد. پس کسانی که دچار از بین رفتن پرده گوش شده اند، باید بیشتر مراقب باشند.
در درمان با روش جراحی ترمیم پرده گوش یا همان تمپانوپلاستی (Tympanoplasty),فردی را که پرده گوش او آسیب دیده است، وارد اتاق عمل می کنند و او را تحت بی‌حسی موضعی و یا بیهوشی کامل (بسته به تشخیص پزشک متخصص و یا شرایط بیمار) قرار می دهند. پزشک متخصص برای دسترسی به پارگی پرده گوش، برشی را در داخل کانال گوش ایجاد می کند. اگر جراح نتواند به این روش به سوراخ ایجاد شده در پرده گوش دسترسی پیدا کند، برش کوچکی در پشت گوش فرد ایجاد می کند و بافت مشخصی را از آن برمی دارد و بر روی پارگی پرده گوش، پیوند می زند. اگر جای زخم روی بافت باقی بماند، پزشک متخصص قبل از ترمیم پرده گوش، آن را با لیزر از بین می برد و از بخیه برای ترمیم برش استفاده می کند.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی در تهران