بینی یکی از اعضای بدن است که در قسمت صورت قرار گرفته است. بینی انسان یکی از مهم ترین راه های انتقال اکسیژن به راه های تنفسی و ریه است. بینی عضو برجسته ای از صورت است که دارای دو سوراخ می باشد. سوراخ های بینی ورودی هوا به داخل بینی می باشد. داخل سوراخ های بینی لوله انتقال هوا وجود دارد که با مخاط بینی و موهای ریز پوشیده شده. این موهای ریز وظیفه تصفیه هوا را بر عهده دارند و در واقع بخش دفاعی بدن محسوب می شوند. اجسام خارجی معلق در هوا در برخورد با این مژک ها درگیر شده و وارد بینی نمی شوند. در ادامه به توضیح بیشتر در خصوص بینی و ساختار بینی خواهیم پرداخت.
بخش های مختلف ساختمان بینی
- بخش داخلی ساختمان بینی
حفره داخلی بینی که به ساختمان داخلی بینی شناخته می شود. ساختمان داخلی بینی از قسمت سوراخ بیرونی تا انتهایی گفته می شود. بین این دو بخش تیغه بینی قرار گرفته و ساختمان داخلی بینی را به چپ و راست تقسیم می نماید.
- بخش خارجی ساختمان بینی
بخش خارجی ساختمان بینی دقیقا همان قسمتی است که در ذهن عموم مردم به عنوان بینی شناخته می شود. بخش خارجی ساختمان بینی از دو قسمت استخوانی و غضروفی تشکیل شده. عموماً جراحی رینوپلاستی (جراحی زیبایی بینی) بر روی ساختمان خارجی بینی اثر گذار است. این بخش شامل نوک بینی، پره های بینی، ستونک بینی یا کولوملا است.
- بخش حفره های بینی
حفره بینی دارای بخش هایی به نام جدار فوقانی، تحتانی، داخلی و خارجی است. در انتهای بینی سوراخ شیپور استاش قرار گرفته که موجب ایجاد ارتباط گوش میانی و بینی می شود. مخاط داخلی حفره های بینی بخشی از سیستم ایمنی بدن محسوب می شود. حفره های داخلی تا سینوس ها ادامه دارد و هر گونه تغییر در مخاط بینی و ترشحات سینوسی در این حفره ها مشخص می گردد. سوراخ‌های بینی از داخل توسط تیغه‌ی بینی و از خارج توسط پره‌های بینی احاطه شده‌اند. سلول های بویایی نیز در مخاط بینی قرار دارند و دریافت کننده مولکول های بو هستند. این سلول ها بو را شناسایی نموده و پالس های مخصوصی به مغز ارسال می کنند تا بو در مغز شناسایی شود. جهت مطالعه بیشتر در خصوص بویایی به مقاله آن مراجعه نمایید.
یکی از کاربرد های بینی تنظیم درجه دمای هوایی است که از طریق حفره بینی وارد ریه و سیستم تنفسی می شود.هوای سرد پس از ورود به حفره بینی به جهت وجود مویرگ های بسیار توانایی تغییر دمای هوای ورودی را دارا می باشد. همچنین یکی از مهم ترین کاربرد های حفره بینی مرطوب نمودن هوای ورودی است. هوای مرطوب موجب بهبود شرایط تنفسی شده و ریه ها در شرایط مطلوب تری به کار خود ادامه می دهند.
اختلالات بینی
از جمله اختلالاتی که در بخش بینی وجود دارد، انحراف تیغه بینی است. همان طور که در مقاله انحراف تیغه بینی توضیح داده شد این اختلال در برخی مواقع موجب اختلال در تنفس می شود. تغییر صدا و گرفتگی بینی نیز از جمله مشکلاتی است که به جهت تغییر در ساختار داخلی بینی برای انسان ایجاد می شود. پولیپ بینی نیز یکی از اختلالات ساختمان بینی است که به موجب آن در بخش حفره داخلی بینی و یا انتهای آن زائده های گوشتی ایجاد می شود که تنفس را با مشکل مواجه می کند. این امر موجب اختلال تنفسی در خواب، ایجاد خروپف و تغییر در فرم دهان می شود (تغییر در فرم دهان به دلیل عدم توانایی تنفس از بینی است).
دکتر مجید نصیری | متخصص گوش و حلق و بینی در تهران