هدف از انجام آندوسکوپی بینی چیست؟

آیا میدانستید هدف از انجام آندوسکوپی بینی چیست؟

جراحی آندوسکوپی بینی و سینوس راه حل تشخیص و درمان بسیاری از بیماری‏ های بینی است. برخی بیماری‏ های مربوط به ناحیه بینی به خصوص مشکلات مخاطی كه در ام آر آی و سی تی اسكن  به راحتی تشخیص داده نمی‏ شوند، به سادگی با روش آندوسكوپی بینی قابل شناسایی می ‏باشند. پزشکان برای مشاهده داخل بینی و سینوس ها از وسیله ای بنام اندوسکوپ استفاده میکنند. در صورتیکه این مشاهده فقط جنبه تشخیصی داشته باشد به آن اندوسکوپی تشخیصی و در صورتیکه عمل  جراحی با استفاده از اندوسکوپ انجام شود به آن اندوسکوپی درمانی میگویند.

آندوسکوپی بینی چیست؟

آندوسکوپی بینی یک روش ساده است که به پزشک اجازه می دهد تا ساختار داخلی از قسمتهای بینی و دهانه های سینوس های شما را بررسی کند. آندوسکوپی بینی به همراه سیتی اسکن می تواند به پزشک کمک کند تا تشخیص دقیق تر باشد سی تی اسکن نمای داخل سینوس ها و ساختارهای منحصر به فرد در سر شما را ارائه می دهد. هنگامی که شما  هم از آندوسکوپی و هم از سی تی اسکن استفاده می کنید این اطلاعات کامل برای تشخیص مشکلات می تواند کمک بسیاری به پزشک کند. آندوسكوپی تشخیصی بینی تحت بی حسی موضعی و بدون نیاز به بیهوشی عمومی و بصورت سرپایی در مطب یا درمانگاه قابل انجام است. در بسیاری از موارد در كودكان نیز می توان بصورت سرپایی آنرا انجام داد. انجام این روش بین 5 تا 10 دقیقه طول می كشد. یكی از ویژگی های آندوسكوپی در مقایسه با روشهای تصویر برداری رادیولوژی، عدم نیاز به پرتوهای مضر است. لذا بدون نگرانی و به كرات قابل استفاده است. اما در زمینه آندوسکوپی درمانی جراحی در اتاق عمل و زیر بیهوشی عمومی انجام می پذیرد.

آندوسکوپ چیست؟

اندوسکوپ یک وسیله بوده که از طریق نور انداختن و وجود لنزهای مخصوص، دیدی را برای جراح به وجود می آورد. با بزرگ نمایی و تنظیم کیفیت مناسب تصاویر به دست آمده از دوربین نصب شده در انتهای اندوسکوپ، تصویری از جایی که به طور معمول در اختیار نیست فراهم می شود. به عبارت دیگر با وسیله ای وارد حفره بینی شده و با بزرگ نمایی زیاد محیط برای پزشک قابل مشاهده است.
در بعضی از بیماری ها نیاز به مشاهده ی داخل بینی و انجام یکسری اقدامات است. برای مثال برای تشخیص بیماری خاصی می توان داخل بینی را معاینه کرد. همچنین برای مشاهده تیغه بینی، شاخک های بینی و دهانه ی ورودی بعضی از سینوس ها از این روش بهره گرفته می شود. با بررسی پشت بینی می توان تنگی، چسبندگی ، عفونت، پولیپ، ضایعه یا تومور در محل را تشخیص داد. گاهی هم می توان در صورت وجود ضایعه در بینی، نمونه برداری انجام داد.
آندوسكوپی بینی در تشخیص سینوزیت ، نشت مایع مغزی ، بررسی اختلال بویایی ، تورم مخاط و حساسیت ، دلایل خونریزی بینی ، تومورهای بینی ، وجود جسم خارجی ، تشخیص پولیپ، بزرگی لوزه سوم ، یافتن دلایل گرفتگی گوش ، شناسایی عوامل سردرد ، یافتن منشا بوی بد دهان و . . .  كاربرد دارد و با توجه به عدم نیاز به پرتوهای مضر، آندوسكوپی برای بیمار قابل تكرار است. از این رو راه حلی مفید در جهت درمان بیماری‏ های این حوزه می ‏باشد.

تفاوت روش آندوسکوپی بینی با سایر روش های جراحی

روش آندوسكوپی بی‏ نیاز از بی هوشی عمومی و تحت بی حسی موضعی و به صورت سرپایی در کلینیک یا قابل انجام می‏باشد.تفاوت این جراحی با سایر روش‏های جراحی در این است که طی جراحی آندوسكوپی بینی وسینوس ، با كمك آندوسكوپ فقط ناحیه‏ای از بینی و سینوس كه درگیر بیماری هستند مورد عمل جراحی قرار گرفته و فقط دهانه سینوس گشادتر می شود، بدین ترتیب از صدمه به بافت‏های سالم جلوگیری شده و به جاي ایجاد برش بر روی پوست، آندوسكوپ وارد بيني بیمار شده و پزشک متخصص قادر است به تمام سينوس ها ازجمله سینوس ‏های پيشاني، دور چشم،  زیر قاعده جمجمه و ناحیه فک دسترسي پیدا کند. و با توجه به ناحیه عفونت یا پولیپ و نوع بیماری جراح از مناسب‏ترین لنز و وسیله استفاده مي‏كند و به کلیه مجاري سینوسی دسترسي کرده و درمان آغاز می‏شود.

چه زمانی نیاز به آندوسکوپی بینی می باشد؟

• گرفتگی بینی
• انسداد بینی
• عفونت بینی و سینوس
• پولیپ بینی
• تومورهای بینی
• خونریزی بینی
• کاهش بویایی
• نشت مایع مغزی نخاعی

در حالت کلی با توجه به آندوسکوپی بینی می توان به مشکلات و بیمارهایی مانند سینوزیت، جسم خارجی، وجود پولیپ ، علل خون ریزی، نشت مایع مغزی و مواردی از این قبیل در قسمت بینی پی برد.

اقدامات لازم پیش از آندوسکوپی بینی

• قبل از انجام آندوسکوپی بینی استفاده از هر دارویی ممنوع است و بهتر است در صورت مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید .
• قبل از انجام آندوسکوپی بینی می توانید به طور معمول غذا و یا نوشیدنی بخورید .
• ممکن است در بینی شما اسپری زده شود شود. اسپری زده شده کمک می کند تا تورم را کاهش دهد و اجازه می دهد تا آندوسکوپ بینی به راحتی از طریق حفره بینی و سینوس ها عبور کند.
• در صورت توجه به نکات پزشک می توانید به راحتی آندوسکوپی بینی را بدون هیچ گونه مشکلی انجام دهید .

موارد استفاده ازآندوسکوپی بینی ( بجز سینوزیت)

- سرطان سینوس (درمان تومورهای بدخیم وخوش خیم سینوس). با آندوسکوپی تومور و حاشیه تومور به خوبی قابل روئیت می باشد و می توان بدونه صدمه به بافت های سالم مجاور مانند چشم و مغز، تومور را خارج کرد.
- جراحی تومورهای موجود در قاعده جمجمه. تومورهایی که در قاعده جمجمه به وجود می آیند به راحتی قابل دسترسی نیستند.
از آنجا که این تومورها بین جمجمه و بینی و قسمت تحتانی مغز قرار دارند، برای دسترسی به تومور نیاز به کنار زدن یا برداشتن مغز می باشد که این فرآیند عوارض بالایی دارد و حتی گاها خطر مرگ را به همراه دارد. اما با آندوسکوپی بینی می توان برخی از تومورها را از بینی و با ابزار ظریف بدون عارضه خارج کرد. این روش باعث می شود صدمات مغزی، دوره نقاحت و مدت زمان بستری در بیمارستان نیز بسیار کاهش یابد.

دکتر مجید نصیری |  متخصص گوش و حلق و بینی در تهران