چرا آفت دهان میزنیم؟
آفت دهان درواقع نوعی زخم دردناک داخل دهان است که هر چند وقت یک بار عود می کند. علائم آفت دهان به این صورت است که زخم ها گرد و کم عمق شده و در نواحی داخلی لب ها، اطراف لثه، کام نرم و زبان ایجاد می شوند. آفت دهان از جمله مشکلاتی است که مورد شکایت مراجعین قرار می گیرد و با هدف درمان آن به پزشک متخصص گوش حلق و بینی مراجعه می نمایند. یکی ازعلل ایجاد آفت دهان تضعیف سیستم ایمنی بدن است. آفت دهان به لاتین Aphthous stomatitis یا canker sores نامیده می شود.
انواع آفت دهان
آفت دهان ساده
آفت دهان ساده تقریبا 4-5 بار در مدت یک سال ایجاد می شود و بیمار با استفاده از دارو های مخصوص به کاهش درد و بهبود آن کمک می کند. مدت زمان بروز آفت دهان ساده تا بهبود آن حدود 10 الی 14 روز است.
علل آفت دهان ساده چیست؟
- مصرف زیاد میوه های مرکب مانند انجیر، سیب، آناناس، پرتقال، گوجه فرنگی و... است
- عوارض برخی دارو ها ممکن است منجر به ایجاد آفت دهان شود. داروهایی همچون دیکلوفناک و پروفن از این قبیل هستند.
- استفاده از پلاک ارتودنسی یا دندان مصنوعی نیز یکی از علل ایجاد آفت دهان می تواند باشد.
- ضعف روحی و داشتن استرس و اضطراف از علل ایجاد آفت دهانی است.
- حساسیت غذایی از مصرف سبزیجات، میوه جات و... نیز می تواند ایجاد کننده آفت دهانی باشد.
آفت دهان پیچیده
آفت دهان پیچیده در افراد کمی ایجاد می شود و میزان شیوع آن بسیار کم است و معمولا در افرادی بروز می کند که سابقه آفت دهان ساده داشته اند.
علل آفت پیچیده دهان چیست؟
- آفت پیچیده دهان در افرادی بروز می کند که زمینه ابتلای قبلی به آفت را داشته اند.
- ضعف سیستم ایمنی یکی دیگر از علل ایجاد آفت دهان پیچیده است.
- کمبود ویتامین ب12، روی، آهن و اسید فولیک از علل ایجاد آفت دهان پیچیده است
- بیماری های گوارشی یکی دیگر از علل ایجاد آفت دهان پیچیده است.
علائم آفت دهان چیست؟
- پیدایش یک یا چند نقطه قرمز رنگ در دهان
- احساس درد در نواحی نقاط قرمز رنگ
- در برخی موارد تورم غدد لنفاوی
- احساس تب و بی حالی
درمان آفت دهان
- رعایت بهداشت دهان و دندان از موثر ترین روش های پیشگیری و درمان آفت دهان است.
- شست و شوی دهان با آب نمک رقیق
- شست و شوی دهان با دهانشویه
- استفاده از داروهای مخصوص درمان آفت دهان
- استعمال دخانیات، سیگار و قلیان از علل ایجاد آفت است، ترک مصرف دخانیان از عوامل بهبود آفت دهان محسوب می شود.
در زمان ابتلا به آفت دهان این موارد را رعایت نمایید
- از مصرف خوراکی های تند و فلفلی خودداری نمایید.
- از مصرف نوشیدنی های گاز دار و الکلی اجتناب کنید.
- جویدن آدامس موجب افزایش تورم شده و محل آفت دهان دردناک می شود.
- از مصرف میوه های ترش و اسیدی (مرکبات) خودداری نمایید.
- استعمال دخانیات در زمان ابتلا به آفت دهان اصلا توصیه نمی شود
آیا آفت دهان نشانه سرطان است؟
به تصور عده ای آفت دهان که در سال 4 ای 5 بار ایجاد شود و به مدت 10 الی 14 روز بهبود یابد نیز نشانه ای اس ابتلا به سرطان است. به گفته دکتر مجید نصیری متخصص گوش، حلق و بینی آفت هایی نشان از هشدار سرطان دارند که در سال چندین بار ایجاد شده و هربار مدت زمانی بیش از سه هفته جهت بهبودی طی کنند. آفت دهانی که دیر بهبود یابد زنگ خطری است که نیاز به معاینه پزشکی جهت بررسی آن است. از آن جهت که سن ابتلا به سرطان خصوصاً سرطان های زبان و دهان بسیار کاهش یافته نیاز است کماکان هشیار بوده و پس از مشاهده علائم مشکوک فوراً به پزشک مراجعه نمایید. همچنین ابتلا مکرر به آفت دهان و بهبود دیر هنگام آن شک ابتلا به بیماری نقص سیستم ایمنی (ایدز) را به میان می آورد.
دکتر مجید نصیری | متخصص گوش و حلق و بینی در تهران