فشارهوا (بارو تروما) چه بر سر گوش شما می آورد؟
اگر سوار هواپیما شده باشید، یا اهل طبیعت گردی و کوهنوردی در ارتفاعات باشید، بی شک گوش درد و کیپ شدن گوش را تجربه کرده اید. این حس نه چندان مطلوب زمانی ایجاد می شود که عملکرد گوش میانی بدلیل فشار هوا دچار اختلال می شود. گوش درد بر اثر ارتفاع که همان بارو تروما گفته می شود . بارو تروما هنگامی ایجاد می شود که در ارتفاع بدلیل فشار، شیپور استاش درست عمل نمی‌کند. در این هنگام فشار هوا موجود در گوش میانی از فشار محیط کمتر خواهد شد و همین فشار منفی موجب می شود پرده گوش به داخل کشیده شود. در همین زمان است که شما گوش درد شدیدی را تجربه می کنید. در ادامه توضیحات بیشتری در این خصوص خواهید خواند.
فشارهوا یا باروتروما چیست؟
باروتروما یا فشار هوا را با احساس درد در ناحیه گوش میتوان حس کرد. فشار هوا زمانی ایجاد می شود که به دلیل ارتفاع شیپور استاش (یکی از بخش های گوش میانی) عملکرد مطلوبی ندارد و دچار اختلال می‌شود. در این شرایط فشار هوا در گوش میانی کم تر از محیط شده و پرده گوش بدلیل فشار منفی به سمت داخل کشیده می شود و گوش درد و گرفتگی گوش را ایجاد می‌کند. بهتر است در این هنگام اقداماتی صورت گیرد که به بهبود عملکرد شیپور استاش کمک نماید تا گوش درد و کیپ شدن گوش به مرور برطرف شود. شیرجه های عمیق در آب و همچنین سفر با هواپیما رایج ترین فعالیت هایی است که فشار هوا یا باروتروما را ایجاد می کنند.
علل ایجاد فشار گوش هوا یا باروتروما چیست؟
لوله استاش که گوش را به دهان متصل می کند، با تهویه گوش میانی فشار مناسب گوش را فراهم می کند، اختلال در عملکرد شیپور استاش از علل ایجاد فشار هوا یا باروتروما است. باروتروما زمانی ایجاد می شود که شیپور استاش در تامیل تعادل این فشار مختل می شود و امکان برقراری تعادل فشار هوا گوش و محیط فراهم نمی گردد. در این هنگام فشار هوای داخل گوش میانی منفی شده و موجب کشیده شدن پرده گوش به داخل می شود. در این شرایط حتماً گوش درد و کیپ شدن گوش به مدت چند دقیقه یا چند روز را تجربه خواهید کرد. علل ایجاد فشار هوا یا باروتروما کاهش یا افزایش ارتفاع در هواپیما و یا شیرجه های عمیق در آب است که موجب اختلال در عملکرد گوش میانی و شیپور استاش می شود. معمولاً در هواپیما کودکان واکنش سریع تری به این افزایش و کاهش ارتفاع دارند و بی قراری کودکان در این شرایط بسیار محسوس است.
علائم باروتروما یا فشار هوا گوش چیست؟
- گوش درد
- کیپ شدن گوش
- کاهش شنوایی
- آسیب دیدگی پرده گوش
- احساس فشار در گوش
- ناشنوایی موقتی (گاهاً شدید)
چگونه گوش کیپ شده بر اثر فشار هوا یا باروتروما را باز کنیم؟
از مشکلات رایج پرواز با هواپیما، کوهنوردی و سعود و فرود سریع، شیرجه در آب و.... همین کیپ شدن گوش و گوش درد بر اثر عدم تبادل هوا از طریق شیپور استاش است. سوال رایج که در اینستاگرام پرسیده می شود این است که چگونه گوش کیپ شده بر اثر فشار هوا یا باروتروما را باز کنیم؟ روش بسیار رایجی وجود دارد که همان بلعیدن است.جویدن آدامس، مکیدن آبنبات از روش هایی است که به بهبود این شرایط کمک فراوانی می کند. همچنین جمع نمودن هوا درون دهان و گرفتن بینی و سپس فشار هوایداخل دهان به سمت بینی موجب باز شدن این گرفتگی گوش می شود. در برخی موارد اما هیچ یک از این روش ها باعث بهبودی نمی شود و گرفتگی گوش تا چندین روز ادامه دارد که در صورت طولانی شدن بهتر است حتماً به پزشک متخصص گوش حلق و بینی مراجعه نمائید.
گرفتگی گوش کودکان بر اثر فشار هوا
کودکان در سفر های هوایی هنگام برخواستن و فرود هواپیما به شدت واکنش نشان می دهند، این واکنش بدلیل فشار هوای زیادی است که به پرده گوش آن ها وارد می شود و نتیجه آن بی قراری و گریه کودک است. کودکان قادر به باز نمودن گوش خود به صورت های توضیح داده شده نیستند و برای جلوگیری از اعمال فشار به گوش آن ها بهتر است از مکیدن پستانک و شیشه شیر استفاده نمائید و در زمان فرود و کاهش ارتفاع یا همچنین اوج گیری هواپیما از خوابیدن کودک جلوگیری به عمل آورید.
آیا با استفاده از دارو میتوان فشار هوای گوش را بهبود بخشید؟
سوال رایج شما عزیزان این است که آیا با استفاده از دارو میتوان فشار هوای گوش را بهبود بخشید؟ پاسخ "بله" است. پزشکان معمولاً با تجویز داروهای ضد احتقان و اسپری های بینی از ایجاد مشکلات گوش بدلیل فشار هوا (بارو تروما ) جلوگیری می کنند. البته در نظر داشته باشید عزیزانی که دچار مشکلات فشار خون، مشکلات قلبی، آلرژیک و آسم هستند جهت استفاده از این دارو ها حتماً با پزشک خود مشورت نمایند و همچنین در هر پرواز کلیه داروهای ضروری خود را بهمراه داشته باشند تا از بروز مشکلات خطرناک پیشگیری نمایند.
در صورتیکه بعد از چند روز کیپ شدن گوش بر اثر فشار هوا بهبود نیافت چه کنید؟
در بسیاری از موارد درمان خاصی لازم نیست اما گاهاً ممکن است بعد از چند روز احساس کنید حالت کیپ شدگی گوش، سنگینی گوش، کاهش شنوایی و گوش درد شما که بر اثر فشار هوا ایجاد شده است بهبود نیافته. در این شرایط توصیه می شود حتماً به متخصص گوش حلق بینی مراجعه نمائید. در صورتی که درمان دارویی جهت برطرف نمودن این مشکل بهبودی حاصل نگردد، پزشک از درمان های دیگر نظیر ایجاد شکاف کوجک روی پرده گوش استفاده می نماید تا فشار منفی داخل گوش برطرف شده و پرده گوش به مرور ترمیم گردد. در خصوص ترمیم پرده گوش می توانید به مقاله آن مراجعه نمائید.
دکتر مجید نصیری | متخصص گوش و حلق و بینی در تهران